Γεννηθήτω Όρασις

Ώστε το ΚΚΕ, αποφάσισε να ξεμπερδέψει με την ιστορία του Στάλιν μια και καλή. Όπως επισημαίνει ο Vrennus, o Στάλιν ("ατσαλένιος"), δεν πρωτοτύπησε - απλώς ακολούθησε την πεπατημένη.
Ωραία λοιπόν, αλλά δεν μπορώ να μην μιλήσω για αυτό που θεωρώ ότι είναι η ουσία του προβλήματος - η περίφημη διαδικασία της γενίκευσης.

Πίσω από την γενίκευση κρύβεται η Αλήθεια. Όταν δηλαδή πιστεύεις ότι υπάρχει αυτό που ονομάζουμε αλήθεια (Αλήθεια), ο δρόμος μέχρι τις εκτελέσεις γίνεται βραχύς. Ο Στάλιν, αλλά κι ο Χίτλερ, στάθηκαν πάνω στο βάθρο της Αλήθειας (όπως πολύ χαρακτηριστικά έκανε η Ιερά εξέταση πριν από αυτούς) κι αποφάσισαν να καθαρίσουν το σύστημα (την κοινωνία) από το Ψεύδος.
(Α, ναι! Αν υπάρχει Αλήθεια τότε αναπόφευκτα υπάρχει και Ψεύδος).

Δεχόμαστε λοιπόν την ύπαρξη της Αλήθειας, άρα και του Ψεύδους και κατά συνέπεια οικοδομούμε ένα ηθικό πλαίσιο. Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο, ταξινομούμε γενικεύοντας: από 'δω οι Αληθείς, από ΄κει οι Ψευδείς. Και στέλνουμε εκτός - ή έστω στο περιθώριο - του ηθικού μας πλαισίου τους Ψευδείς. Χαρακτηριστικό είναι ότι όποιος κάνει μια τέτοια διάκριση, διασφαλίζει για τον εαυτό του μια θέση στην πλευρά του "Καλού" [N. Luhmann]. Δεν έχω γνωρίσει κανέναν που να ισχυρίζεται ότι τα κίνητρά του είναι κακά (Ψευδή).

Ζούμε δηλαδή σε έναν μεταφυσικό κόσμο, που θεοί του (δημιουργοί του) είμαστε εμείς οι ίδιοι: και αποφασίζουμε τι (ή ποιος) χωράει σ' αυτόν τον κόσμο και τι όχι.

Τα κατηγορήματα του φαινομένου, μπορούν να αποδίδονται σ' αυτό τούτο το αντικείμενο στη σχέση του προς τις αισθήσεις μας, όπως λ.χ. το κόκκινο χρώμα ή το άρωμα στο ρόδο - αλλά η απατηλή όψη δεν μπορεί ποτέ να αποδοθεί ως κατηγόρημα στο αντικείμενο, για το λόγο ότι αυτή προσνέμει στο αντικείμενο καθ' εαυτό ό,τι του αποδίδεται μόνο σε σχέση προς τις αισθήσεις ή γενικά προς το υποκείμενο
...
Αντίθετα, όταν αποδίδω το κόκκινο χρώμα στο ρόδο καθ' εαυτό, ..., χωρίς να προσβλέπω σε μια ορισμένη σχέση των αντικειμένων αυτών προς το υποκείμενο και χωρίς να περιορίζω σ' αυτό την κρίση μου, τότε ακριβώς γεννιέται η απατηλή όψη [Καντ Ιμμ.]


Τι λέει δηλαδή ότι ο ...ποιητής; Ότι, αν αποκόψουμε το προϊόν της παρατήρησης (το φαινόμενο) από τον παρατηρητή (εμάς), τότε γεννιέται η απατηλή όψη: η Αλήθεια. Και μαζί με αυτή την απάτη (που μια χαρά μπορεί να μας βολεύει) γεννιέται και ο πόλεμος εναντίον των "φορέων" του Ψεύδους: του Άλλου δηλαδή...

Βέβαια, το ΚΚΕ, σαν κάθε καλή θρησκεία, δεν έχει τέτοια προβλήματα. Ο καλός (και ΕΝΑΣ) Θεός, είναι πανταχού παρών και τα πάντα πληρών, άρα: ό,τι ίσχυε τότε ισχύει και τώρα (πανταχού παρών - η θεωρία μας δεν αλλάζει ΠΟΤΕ) και η θεωρία μας εξηγεί όλα τα φαινόμενα πλήρως ("και τα πάντα πληρών"). Κι αφού ο Θεός είναι ένας, όλες οι άλλες απόψεις είναι αναγκαστικά Ψευδείς - δε φταίει το ΚΚΕ, έτσι δουλεύει η πρωτόγονη μεταφυσική.

Αλλά, ο τρόπος αυτός σκέψης, συνήθως γαρνίρεται με πτώματα - όλων όσοι δεν μπορούσαν να δουν το Φως το Αληθινό.

Θα μπορούσα προφανώς να γράφω για αιώνες - για το πως η Αλήθεια δομεί τον κόσμο αλλά σε μια εκδοχή του μόνο, άρα περιορίζει τις επιλογές σε μια και μόνη επιλογή, κατά συνέπεια αποδομεί τον κόσμο σε μια μονήρη εκδοχή του και στη συνέχεια τον σφυρηλατεί για να τον προσαρμόσει εκεί κλπ. Προτιμώ όμως να κλείσω με μερικά αποσπάσματα από το έργο του Heinz von Foerster:

- Η αλήθεια είναι αιτία πολέμου.

- Η Γένεσις μας λέει ότι ο Θεός είπε "γεννηθήτω Φως και εγένετο Φως". Αλλά, αφού κανείς δεν ήταν εκεί για να το δει, πως μπορεί να υπήρξε Φως; Μπορεί ο Θεός να είπε "γεννηθήτω ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στο συγκεκριμένο φάσμα συχνοτήτων" και να έγινε έτσι, - αλλά αυτό κυρίες και κύριοι δεν είναι καθόλου ποιητικό και το απορρίπτω. Να σας πω λοιπόν, τι νομίζω ότι έγινε: ο Θεός είπε "Γεννηθήτω Όρασις" - και εγένετο Φως.

- Act always so as to increase the number of choices.

Σχόλια

Ο χρήστης divein είπε…
Δηλαδή αν εσύ και ολόσ ο κόσμος πάψουν να βλέπουν θα
πάψει να υφίσταται το φως;
"για το πως η Αλήθεια δομεί τον κόσμο αλλά σε μια εκδοχή του μόνο, ...."

Δεν υπάρχει λοιπόν μάη αλήθεια. Poses υπάρχουν; όσοι και οι παρατηρητές;Είναι όλες "ισοπιθανες" και ισοδύναμες;Πως τίθενται τα κριτήρια για την επιλογή ανάμεσα σε πολλές διαφορετικές εκδοχές; Η έννοια της γνώσης τι σχέση έχει με
την αλήθεια(τις αλήθειες) και την επιλογή τους; Όλοι οι μέθοδοι απόκτησης γνώσης είναι αποδεκτες και ισοδύναμες;

Καλή η κριτική στην μια μονη αλήθεια, αλλα και οι
πολλές διαφορετικές δεν απαντάνε σε τίποτα.
Ο χρήστης heinz είπε…
@alone

Καταρχήν, παίρνοντας κατά λέξη αυτό που είπες,

"Δηλαδή αν εσύ και ολόσ ο κόσμος πάψουν να βλέπουν θα
πάψει να υφίσταται το φως;"

η απάντηση είναι ΝΑΙ.

Άντε να περιγράψεις σε έναν εκ γενετής τυφλό τη διαφορά ανάμεσα στο ηλιοβασίλεμα και στο μεσημέρι.
Είναι α δ ύ να τ ο ν, ζούμε σε διαφορετικούς κόσμους.

Παράδειγμα: μπορείς να περιγράψεις την ερωτική πράξη, με λόγια, ζωγραφιές, βίντεο, ό,τι θες. Αν δεν κάνεις έρωτα, δεν μαθαίνεις πως είναι. Και τίποτα δεν υπάρχει στη γλώσσα, που να σου επιτρέπει να μεταφέρεις την βιωματική εμπειρία στον άλλο.

Οι τυφλοπόντικες κι οι νυχτερίδες ζουν σε άλλο κόσμο από εμάς. Ο κόσμος τους είναι αληθινός; Απολύτως - για αυτούς.
Ο δικός μας; Αληθινός επίσης.

Πόσοι κόσμοι υπάρχουν; Όσοι και παρατηρητές.
Πώς τίθενται τα κριτήρια ανάμεσα στις επιλογές αλήθειας που έχουμε;
Ανάλογα με τις επιδιώξεις σου και τις προσδοκίες σου.

Κι όχι, δεν είναι όλες οι μέθοδοι απόκτησης γνώσης ισοδύναμες - κάποιες με φέρνουν κοντά στις προσδοκίες μου (όπως αυτές συνεχώς αναδιαμορφώνονται) και άλλες με απομακρύνουν. Άρα διαλέγω τις πρώτες. Αλλά ξέρω ότι οι αλήθειες αυτές, είναι επιλογές μου, και μπορώ να τις αλλάξω, καθώς επίσης κι ότι φέρω ακέραια την ευθύνη για αυτές, εγώ κι όχι "η κοινωνία" ή "ο Θεός".

Η γνώση ότι υπάρχουν πολλές αλήθειες, όσες και παρατηρητές, σε φυλάει από τον αυταρχισμό και την αυθεντία.
---------------------
Όσο για το "φως", δεν υπάρχει - προφανώς! Θεωρούμε ότι υπάρχουν ηλεκτρομαγνητικές συχνότητες, που ερεθίζουν το οπτικό νεύρο, και ο εγκέφαλος το λέει αυτό "φως".

Αν, μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, ρίξεις στα μάτια ενός ανθρώπου οξύ, θα δει φως. Αλλά, αυτό είναι φως;
---------------------
Για την έννοια της γνώσης, ανοίγεται άλλο τεράστιο θέμα, πρέπει να ορίσουμε τι είναι γνώση και δεν είναι απλό. προφανώς έχω έναν ορισμό υπόψη μου, αλλά το να τον ρίξω έτσι ξεκάρφωτα, μάλλον θα μπερδέψει τα πράγματα.

Αν πράγματι ενδιαφέρεσαι φίλε alone, διάβασε αυτό
Ο χρήστης heinz είπε…
και μια υποσημείωση:

"αν εσύ και ολόσ ο κόσμος πάψουν να βλέπουν"

η έννοια του φωτός θα εκφυλιστεί σε 1-2 γενιές.
Ο χρήστης divein είπε…
Μηπως και το συμπαν δεν υπηρχε πριν απο μας; Κοιταξε αυτες οι θεσεις δεν νομιζω οτι τυγχανουν σοβαρης φιλοσοφικης αποδοχης. Οι διαφορετικες προσληψεις της πραγματικοτητας δεν αναιρουν μια στοιχειωδη βαση συμφωνιας κοινα αποδεκτη,αδιαφορωντας για την ουσια καθαυτη της πραγματικοτητας που μπορει να οδηγησει σε ιδεαλισμους.Τα παραπανω ισχυουν τουλαχιστον για τη φυσικη πραγματικοτητα.


Για την κοινωνικη πραγματικοτητα
τα πραγματα ειναι πολυ πιο περιπλοκα, αλλα και εκει χωρις εργαλεια και κριτηρια δεν μπορουμε να συννενοηθουμε. Αν εχουμε τις ιδιες επιδιωξεις, ποιος ειναι καλυτερος τροπος να τις πετυχουμε; Οι απαντηση δεν ειναι ευκολη ,οι μεθοδοι(αληθειες) του καθενος δεν μπορει να ειναι ισοδυναμοι...με καποια Γνωστικα κριτηρια πρεπει να επιλεξουμε και να επικοινωνησουμε
τις αποψεις μας ωστε να αποφασισουμε.

Αν παλι οι επιδιωξεις μας ειναι ααλληλοσυγκρουομενες, βαση ποιου τροπου θα τεθουν τα κριτηρια-κανονες για να επιλυσουν τις διαφορες;
Ο χρήστης heinz είπε…
@alone

Καταρχήν, οι θέσεις τυγχάνουν πολύ σοβαρής φιλοσοφικής αποδοχής.

Το απόσπασμα που παραθέτω του Καντ, από την "Κριτική του καθαρού λόγου", είναι χαρακτηριστικό της σοβαρότητας της αποδοχής που έχουν. Ανάλογες είναι απόψεις του Husserl και του Heidegger.

Κανείς σοβαρός ερευνητής δεν πατάει εύκολα την πεπονόφλουδα της "αλήθειας".

Αυτά για την αξία των απόψεων αυτών - αν η γνώμη των θεμελίων της σύγχρονης επιστήμης έχει κάποιο βάρος (όπως ο Καντ).

Τώρα, για το αν όταν πεθάνω ο κόσμος θα συνεχίσει να υπάρχει, έλα να ρωτήσεις το πτώμα μου να δεις τι θα σου πει....

Κοίτα, δεν αρνούμαι την πραγματικότητα, αλλά το ότι είναι έτσι ή αλλιώς, αυτό αρνούμαι.

Τώρα, η λεγόμενη "φυσική πραγματικότητα" υπάρχει σαν ερεθίσματα που δέχομαι και ερμηνεύω, αλλά: τα μάτια μου δεν βλέπουν, και τ' αυτιά μου δεν ακούνε (αυτό είναι στοιχειώδες), ο εγκέφαλός μου είναι που βλέπει κι ακούει. Και δεν μπορώ να κάνω αλλιώς, είμαι αναπόφευκτα υποχρεωμένος να βλέπω τον κόσμο σαν άνθρωπος - και ειδικότερα σαν heinz. Αυτά για την "ουσία" της φυσικής πραγματικότητας, είναι απροσπέλαστη χωρίς έναν ενδιάμεσο - εμένα που λειτουργώ σαν φίλτρο.

Τα ίδια και για την κοινωνική πραγματικότητα. Μόνο που εκεί είναι πιο ρευστά τα πράγματα. Κι η "αλήθεια" είναι θέμα δημοψηφίσματος - ό,τι λένε οι περισσότεροι. Π.χ., καλώς καίγανε τις μάγισσες; Για τον μεσαίωνα ναι!
Σήμερα θα τους λέγαμε τρελούς (τους ιεροεξεταστές).

Ποιός είναι ο στόχος σου; αυτό επιλέγεις! Και μ' αυτό πορεύεσαι μέσα από αλήθειες και "σταθερές" πραγματικότητες.

Κι αν οι επιδιώξεις μας είναι αλληλοσυγκρουόμενες, οι λύσεις είναι: πόλεμος ή συγκερασμός (να συμφωνήσουμε ότι πρέπει να συμφωνήσουμε). Αλλά, για να πετύχουμε τον συγκερασμό, πρέπει καταρχήν να αποστούμε από την ιδέα της "αλήθειας" μας.
Ο χρήστης divein είπε…
Δεν αντιλαμβανομαι οτι λες οτι και ο Καντ. Ο ορθολογισμος σαν ιδιοτητα της νοησης αποτελει τη βαση (οχι απαραιτητα μοναδικη) στην οποια χτιζουμε την γνωση και αποτελει
αποδεκτη μεθοδο κρισης και ελεγχου των συμπερασματων μας.
Αυτο προυποθετει μια συμφωνια για τα εμπειρικα δεδομενα καταρχην.
Η αρχικο σου σχολιο αποδεχεται τοσες αληθειες οσοι οι παρατηρητες,χωρις μηχανισμους ελεγχου...απολυτος υποκειμενισμος.

Κι η "αλήθεια" είναι θέμα δημοψηφίσματος - ό,τι λένε οι περισσότερο.

Παλι χρειαζομαι καποιες αρχικες σταθερες και μια αποδεκτη μεθοδολογια δομησης επιχειρηματων. Οι αποψεις δεν μπορει να ειναι ...ετσι, οπως πχ προτιμω μουσικα χωρις περαιτερω διευκρινησεις.
Ο χρήστης Νεκτάριος Μουμουτζής είπε…
Καταπλητικό το άρθρο σου heinz και πολύ ωραία και η συζήτηση με τον alone. Ομολογώ ότι αγνοούσα το έργο του Heinz von Hoerster και με αφορμή αυτόν το διάλογο είδα κάποια γραπτά του ίδιου ή άλλων που αναφέρονται σε αυτόν και τα βρήκα άκρως ενδιαφέροντα. Έχω την εντύπωση, στο βαθμό που μπορώ να ισχυριστώ ότι αντιλαμβάνομαι κάποιες από τις βασικές αρχές πίσω από τα κείμενα αυτά και τον παρόντα διάλογο, ότι το ζήτημα της σχέσης παρατηρητή-παρατηρούμενου με την (προσωπική) οικοδόμηση της γνώσης είναι πολύ κοντά στο πνεύμα του Πλατωνικού διαλόγου "Θεαίτητος" όπου ο Σωκράτης καταλήγει να πει στο συνομιλητή του: "ἐὰν τοίνυν ἄλλων μετὰ ταῦτα ἐγκύμων ἐπιχειρῇς γίγνεσθαι, ὦ Θεαίτητε, ἐάντε γίγνῃ, βελτιόνων ἔσῃ πλήρης διὰ τὴν νῦν ἐξέτασιν, ἐάντε κενὸς ᾖς, ἧττον ἔσῃ βαρὺς τοῖς συνοῦσι καὶ ἡμερώτερος σωφρόνως οὐκ οἰόμενος εἰδέναι ἃ μὴ οἶσθα. τοσοῦτον γὰρ μόνον ἡ ἐμὴ τέχνη δύναται, πλέον δὲ οὐδέν, οὐδέ τι οἶδα ὧν οἱ ἄλλοι, ὅσοι μεγάλοι καὶ θαυμάσιοι ἄνδρες εἰσί τε καὶ γεγόνασιν".
Η "αποφατική γνωσιολογία" σε όλο της το μεγαλείο! Διότι αυτός νομίζω ότι είναι ο σωστός όρος που αποδίδει τη στάση που εκφράζουν ο heinz και ο Heinz με την έννοια ότι δεν αναδεικνύουν τη δική τους "γνώση" σε απόλυτη Αλήθεια.
Επομένως, το ερώτημα για το αν οι θέσεις των heinz τυγχάνουν φιλοσοφικής αποδοχής, πρέπει να τεθεί, κατά τη γνώμη μου, ως εξής: "Υπάρχει φιλοσοφοφικός στοχασμός εκτός αυτού του πλαισίου;" Η ιστορία της φιλοσοφίας, ήδη από τις απαρχές της στην Αρχαία Ελλάδα, απαντά αρνητικά στο τελευταίο αυτό ερώτημα.
Ο χρήστης heinz είπε…
Νεκτάριε σ' ευχαριστώ πολύ για τα σχόλιά σου - ομολογώ ότι (ντροπή μου) ανακάλυψα τους Έλληνες κλασικούς από το έργο των ξένων....

Αυτό είναι ένα ακόμα ωραίο άρθρο του Heinz, όταν έχεις χρόνο διάβασέ το, είναι επίκαιρο - για την Ελλάδα που ζούμε.

alone, θα επανέλθω, πάω για τα ψώνια του τριήμερου τώρα!
Ο χρήστης Νεκτάριος Μουμουτζής είπε…
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Ο χρήστης Νεκτάριος Μουμουτζής είπε…
Μόλις τελείωσα τη μελέτη του άρθρου του άρθρου του Heinz. Πάρα πολύ καλό. Δείτε και αυτό από το Θ. Ζιάκα. Είναι, νομίζω, αντίστοιχης κριτικής διάθεσης σε σχέση με το κυρίαρχο ανθρωπολογικό υπόδειγμα του trivialized "ανθρώπου".

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Υποστράτηγος ε.α. Ράμπο

Ο Λάζαρος

Συνδιαμορφώνοντας την κοινωνία που οραματιζόμαστε