Ευρωπαϊκή Ένωση - Σοβιετική Ένωση, σημειώσατε Χ

Προσπάθησα πολύ να καταλάβω τι γίνεται με την οικονομική κρίση. Εντάξει, τις διαδικασίες τις κατάλαβα, τι είναι το spread κάπως το 'χω πιάσει, και η πείνα όσο να 'ναι δε θέλει και πολύ μυαλό να καταλάβεις τι σημαίνει...

Αλλά και πάλι μένω ενεός (κν. ξερός). Υπάρχει κάτι που μου διαφεύγει;

• Οι παραγωγικές υποδομές υπάρχουν άθικτες.
• Οι πρώτες ύλες δεν εξαντλήθηκαν.
• Ενεργειακό ζήτημα δεν υπάρχει.
• Η τεχνογνωσία δεν χάθηκε.
• Η γνώση (για όσους μιλάνε για "οικονομία της γνώσης") υφίσταται και διαχέεται.
• Οι επικοινωνίες λειτουργούν, αυξάνονται και πληθύνονται.
• Έκτακτες ανάγκες λόγω μη αναμενόμενων καταστροφών δεν υπάρχουν.
• Πόλεμος (ακόμα) δεν έγινε.
• Πανούκλα δεν έπεσε.
  

Τότε που διάολο είναι τα λεφτά; Υπάρχει κάτι που μου διαφεύγει;

Γιατί, όλα δείχνουν ότι δεν δικαιολογείται οικονομική κρίση. Αλλά πάλι, όλοι γι' αυτό μιλάνε...

Φοβάμαι ότι και πάλι πιανόμαστε στον ύπνο - ή μάλλον η τυφλότητά μας δε λέει να μας αφήσει (ή να την αφήσουμε εμείς).

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κουνάει το δάκτυλο απειλητικά στους "PIGS" (Portugal, Italy, Greece, Spain) γιατί οι οικονομικοί τους δείκτες έχουν φτάσει εκτός ορίων.
Ποιών ορίων όμως; Αυτό είναι εύκολο: των ορίων που ορίζονται από τις συνθήκες (Λισσαβώνα, Μάαστριχτ παλιότερα).

Μάλιστα. Αυτό το καταλαβαίνω. Υπάρχουν κάποια όρια, τα ξεπεράσαμε, μας λένε να συμμαζευτούμε.

Φτου! Και πάλι μπλέχτηκα: γιατί τίθενται αυτά τα όρια;
Εντάξει, γιατί έτσι συμφωνήσαμε! Ναι, αλλά εδώ που τα λέμε, παντρεύεσαι και κάνεις παιδιά, παίρνεις όρκους και τα σχετικά κι αν δεν κάτσει, χωρίζεις (εκτός κι αν είσαι ατυχής Καθολικός). Δηλαδή, όταν συμφώνησα, η κυρία (τότε δεσποινίς) ήταν συμπαθής και πολλά υποσχόμενη, αλλά σταδιακά, είτε γιατί φταίει αυτή είτε γιατί φταίω εγώ, διαπίστωσα ότι δεν πάει άλλο. Και γίνομαι και 'γω δυστυχισμένος, γίνεται κι αυτή. Τι να κάνουμε; Χωρίζουμε. Ή επανακαθορίζουμε τη σχέση μας (αν μπορούμε).

- "ΟΧΙ!!" λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, "θα συνεχίσεις όπως συμφωνήσαμε".

Τώρα κάποιοι λένε "και ποιος τους ρώτησε τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών, να πάνε να γαμ...". Λογικό μεν, άδικο δε: ΔΕΝ φτιάχνει η Ευρ. Επιτροπή τις συνθήκες, αυτή ασχολείται μόνο με την τήρησή τους - αυτή είναι η δουλειά τους και γι' αυτό πληρώνονται. Δεν φταίνε οι άνθρωποι, ειλικρινά το πιστεύω. Φυλάνε τα "ιερά κιτάπια" που άλλοι γράφουν.

Τότε ποιος φταίει; Προφανώς οι πολιτικές ηγεσίες των κρατών μελών: αυτοί φτιάχνουν τις συνθήκες, αυτοί τις διατηρούν, αυτοί είναι αρμόδιοι για την αναθεώρησή τους.

Κι εδώ είναι το ζητούμενο: η κρίση δεν είναι οικονομική, η κρίση είναι βαθιά και αποκλειστικά πολιτική.

Το ότι υπογράφονται συνθήκες είναι σχετικά λογικό: κοινή νομισματική πολιτική, υπονοεί κάποια "διϋποκειμενικότητα" μεταξύ των υποκειμένων που αποτελούν το "κοινό", δηλαδή των κρατών μελών. Και δημιουργούνται ρυθμιστικοί (κανονιστικοί) μηχανισμοί, με συστήματα κανόνων (συνθήκες) και συστήματα ελέγχου (την Ευρ. Επιτροπή), ώστε να μπορέσει από τα "μέρη" να αναδυθεί το "όλον": η Ευρωζώνη.

Ναι, αλλά: οι κανόνες, δεν είναι διαχρονικοί, δεν είναι θέσφατα και δεν είναι οι "Δέκα Εντολές". Δεν είναι η θεϊκή αλήθεια - ο δρόμος για τον Παράδεισο.
Δεν είναι καν αλήθειες... Απλώς, στη φάση που συμφωνήθηκαν, το περιβάλλον (το παγκόσμιο περιβάλλον) ήταν τέτοιο που οι κανόνες αυτοί φαινόταν ότι μπορούσαν να τηρηθούν χωρίς την καταστροφή της Ευρώπης, χωρίς οι Ευρωπαϊκές κοινωνίες να βυθιστούν στη φτώχεια και τη δυστυχία (εκτός κι αν κάποιος ισχυριστεί - π.χ. ΚΚΕ - ότι από την αρχή το σχέδιο ήταν να καταστρέψουν κάθε ανάπτυξη και ευημερία και να γεμίσουν την Ευρώπη ανέργους).

Τώρα όμως το περιβάλλον άλλαξε. Λίγο οι Αμερικάνοι με τις εξυπνάδες τους (βλ. παλαιότερο post) λίγο κι οι Ευρωπαίοι που αγοράζανε τα θαλασσοδάνεια των Αμερικάνων, η βάρκα μπάζει νερά και μάλιστα άφθονα... Και τώρα είναι που χρειάζεται η ευελιξία. Το περιβάλλον άλλαξε, άρα κι οι κανόνες πρέπει να αλλάξουν.

Για το θέσω αλλιώς: Ή ο στόχος είναι η διατήρηση της Οικονομικής Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) και γι' αυτό βάζουμε κανόνες, ή ο στόχος είναι η διατήρηση των κανόνων.

Και νομίζω ότι βρισκόμαστε στο δεύτερο: να διατηρήσουμε τις συνθήκες και να πάει να γαμ... η προοπτική της ΟΝΕ (και της ενιαίας ευρωπαϊκής κοινωνίας).

Δυο περιπτώσεις ακόμα ξέρω που ιστορικά θεοποιούν τους κανόνες:

- Η πρώτη περίπτωση είναι η Εκκλησία. Βεβαίως, η Εκκλησία καλά κάνει. Έχει διατυπώσει κάποιους κανόνες, τους βάφτισε "θεόπνευστους", οπότε τους έκανε αληθείς σε κάθε χώρο και χρόνο και καθάρισε. Αυτό είναι: παίρνεις και σώζεσαι, ή δεν παίρνεις και άι στην κόλαση! Καθαρά πράγματα - ούτε τους λογικούς παριστάνουν, ούτε τους ευφυείς.

- Η δεύτερη είναι (ήταν) η Σοβιετική 'Ενωση: έβαζε κάτω κάτι δεκάχρονα, δεκαπεντάχρονα, εικοσάχρονα πλάνα (και βάλε) και προχωρούσε απτόητη να τα υλοποιήσει (να τα κάνει αληθή δηλαδή). Έβγαζε LADA για 10 χρόνια το ίδιο μοντέλο, ας έκανε ο υπόλοιπος κόσμος ό,τι ήθελε: το συγκεκριμένο μοντέλο LADA, άμα δεν περνάγανε τα 10 χρόνια, δεν σταμάταγε να παράγεται με τίποτα!!! Ούτε αλλαγές, ούτε προσθήκες, ούτε τίποτα! Εκεί με το ζόρι και σ' όποιον αρέσει! Και γιατί παρακαλώ; Γιατί, αυτοί που σχεδίασαν το συγκεκριμένο μηχάνημα, είχαν οριστεί εκεί από το Κόμμα, που δεν έκανε ποτέ λάθος γιατί είχε στα χέρια το αλάνθαστο (όρα: "θεϊκό") εργαλείο του ιστορικού υλισμού, οπότε κάτι παραπάνω ήξερε από τους μαλάκες τους Ευρωπαίους και τους Γιαπωνέζους, που αλλάζαν τα μοντέλα κάθε χρόνο... Τα βασικά στην Σοβιετική Ένωση ήταν: (1) Η τήρηση των θεωριών που ήταν αληθείς σε κάθε χώρο και χρόνο και (2) η τήρηση του προγραμματισμού που προέκυπτε από τις θεωρίες αυτές. Το φινάλε αυτής της λογικής, το ξέρουμε όλοι.

Και ξαφνικά, τσουπ! η Ευρωπαϊκή Ένωση, το ίδιο σύστημα με τους Σοβιετικούς.
Η σύγχρονη Ευρωπαϊκή πολιτική κουλτούρα έχει την αληθή θεωρία της, δηλαδή την "ελεύθερη οικονομία" (εννοούν "ανεξέλεγκτη") και τον προγραμματισμό που προκύπτει από αυτή την θεωρία, δηλαδή τις συνθήκες που η Ευρ. Επιτροπή επιβάλει να τηρούνται. Και δεν καταλαβαίνει τίποτα.

Γιατί απλώς, οι Ευρωπαίοι ηγέτες (σε αντίθεση με τον Ομπάμα), επιμένουν ότι η πραγματικότητα είναι όπως την έβλεπαν πριν κάποια χρόνια. Κι όσο επιμένουν, τόσο οι πολίτες της Ευρώπης θα πεθαίνουν.

Γι' αυτό το πρόβλημα, δεν είναι οικονομικό: είναι πολιτικό και μόνον πολιτικό.

Υ.Γ. : Στο παραπάνω κείμενο πήρα σαν δεδομένο ότι οι κυβερνήσεις δεν θέλουν το κακό των πολιτών τους, κι ότι η ανάπτυξη είναι κάτι που γενικά ευνοεί όλους.
Δεν σημαίνει ότι ασπάζομαι αυτές τις θέσεις: σημαίνει απλώς ότι, κι έτσι να το πάμε, πάλι στα ίδια καταλήγουμε...

Η φωτογραφία δική μου, από την Αγ. Πετρούπολη, πρώην Λένινγκραντ, πρώην Αγ. Πετρούπολη - η πόλη που έβλεπε τις αλήθειες και τις εξουσίες να περνούν....