Ο Κανένας, το Κανένα...
Έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος από τότε που εξέφρασα τον προβληματισμό μου για το μέλλον του πολιτικού συστήματος.
Στις 25 Απρίλη 2013, δημοσιεύθηκε μια δημοσκόπηση της VPRC για λογαριασμό του ραδιοφωνικού σταθμού «Στο Κόκκινο». Παρότι η δημοσκόπηση αυτή έγινε με ικανοποίηση δεκτή από τον ΣΥΡΙΖΑ, μια και αποτυπώνει μια τάση ανοίγματος της ψαλίδας από τη ΝΔ, θεωρώ ότι τα σημεία που πρέπει να επικεντρωθούμε είναι άλλα:
- Και σ' αυτή, όπως και σε όλες τις προηγούμενες δημοσκοπήσεις, «καταλληλότερος πρωθυπουργός» κρίνεται ο «Κανένας», με το συντριπτικό ποσοστό του 60,3% (κάρτα Δ6):
- Το κόμμα που «μπορεί καλύτερα να αντιμετωπίσει τη διαφθορά, είναι το «Κανένα», με ποσοστό 59%:
- Το κόμμα που «ανταποκρίνεται περισσότερο στις προσδοκίες/ελπίδες» των ερωτώμενων, είναι επίσης το «Κανένα», με 58,1%:
- Κι ακόμα, το κόμμα με «τις καλύτερες προτάσεις για τον τόπο», είναι το «Κανένα» με 54,3%:
Αποχή δηλώνει το 36,9%. Σ' αυτό το κλίμα, ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζει εκλογική επιρροή 29,5% έναντι 28% της ΝΔ. Η δε Χρυσή Αυγή (κι έχει σημασία αυτό), εμφανίζει σταθερά διψήφια ποσοστά, στη συγκεκριμένη δημοσκόπηση, φτάνει στο 13%.
Με δυο λόγια, έχουμε πλήρη απόρριψη του πολιτικού συστήματος. Επειδή η έννοια «πολιτικό σύστημα» στην Ελλάδα έχει «κακοποιηθεί» πολλαπλά, παραθέτω και πάλι έναν ορισμό για το πώς το εννοώ:
Πολιτικό σύστημα στην αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, είναι το (υπο)σύστημα εκείνο που αναλαμβάνει το συντονισμό μεταξύ των διαφοροποιημένων (υπο)συστημάτων που έχουν αναδυθεί.
Τα συστήματα αυτά, είναι ενδεικτικά, το εκπαιδευτικό σύστημα, το αμυντικό, το οικονομικό, το σύστημα υγείας, το νομικό σύστημα κλπ.
Το πολιτικό σύστημα, λειτουργεί με διαδικασίες «διάχυσης ρίσκου». Δηλαδή, μέσω ανοικτών καθολικών εκλογών ή και δημοψηφισμάτων, 1) διασφαλίζει τη νομιμοποίησή του και 2) κατανέμει το ρίσκο λήψης αποφάσεων σε όλη την κοινωνία των πολιτών. Έτσι, το πολιτικό σύστημα, μπορεί να διατυπώνει τον ισχυρισμό ότι απλώς υλοποιεί αυτά που η κοινωνία αποφάσισε. (Χαρακτηριστικός εδώ, είναι ο μαγικός όρος «εκλογικό σώμα», που παρουσιάζει εκατομμύρια διαφορετικών προσώπων με διαφορετικές προσδοκίες και κριτήρια, σαν κάτι ενιαίο).
Όπως όμως κι αν έχει το πράγμα, το πολιτικό σύστημα υποτίθεται ότι εκπροσωπεί τη «λαϊκή βούληση». Βέβαια, αν το καλοεξετάσουμε, βλέπουμε γρήγορα ότι ο ρόλος αυτός είναι μάλλον συμβολικός, παρά ουσιαστικός. Αλλά μικρή σημασία έχει αυτό: οι συμβολισμοί, έχουν τεράστια ισχύ, όπως οποιοσδήποτε σύγχρονος ερευνητής αντιλαμβάνεται.
Πού βρισκόμαστε λοιπόν, μ' αυτά τα αποτελέσματα της προαναφερόμενης δημοσκόπησης; Καμιά λύση δεν θεωρείται ότι μπορεί να υπάρξει μέσω του πολιτικού συστήματος. Και εδώ, θα πρέπει να προσθέσουμε και τη Χρυσή Αυγή που ρητά αρνείται τη λειτουργία του συστήματος αυτού, οπότε η προτίμηση προς αυτήν συνιστά άρνησή του.
Λογικά, θα 'πρεπε η ψαλίδα μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ να είναι εντυπωσιακή ήδη (υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ, προφανώς). Αλλά αυτό δεν επιβεβαιώνεται. Είναι πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ απλώς; Ή αντιμετωπίζουμε το τέλος της κοινωνικής νομιμοποίησης της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας; Γιατί, η δημοκρατία δεν μπορεί να επιβληθεί βίαια (όπως π.χ. επιχειρήθηκε στην περίπτωση της Βαϊμάρης).
Αν είναι πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, τότε ή ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αλλάξει, ή κάποια άλλη δύναμη να αναδυθεί που θα μπορεί να πείσει την κοινωνία ότι η Δημοκρατία χρειάζεται να συνεχίσει να υπάρχει.
Αν όμως δεν είναι πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, θα ζήσουμε - δυστυχώς - πολύ ενδιαφέροντα φαινόμενα στο κοντινό μέλλον.
Προσωπικά - και μέχρι στιγμής - νομίζω (και ελπίζω) ότι είναι το πρώτο, δηλαδή πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλιώς, πρέπει να σκεφτούμε νέους τρόπους διακυβέρνησης.
Κι αυτό, μπορεί να χύσει αίμα. Πολύ.
Στις 25 Απρίλη 2013, δημοσιεύθηκε μια δημοσκόπηση της VPRC για λογαριασμό του ραδιοφωνικού σταθμού «Στο Κόκκινο». Παρότι η δημοσκόπηση αυτή έγινε με ικανοποίηση δεκτή από τον ΣΥΡΙΖΑ, μια και αποτυπώνει μια τάση ανοίγματος της ψαλίδας από τη ΝΔ, θεωρώ ότι τα σημεία που πρέπει να επικεντρωθούμε είναι άλλα:
- Και σ' αυτή, όπως και σε όλες τις προηγούμενες δημοσκοπήσεις, «καταλληλότερος πρωθυπουργός» κρίνεται ο «Κανένας», με το συντριπτικό ποσοστό του 60,3% (κάρτα Δ6):
- Το κόμμα που «μπορεί καλύτερα να αντιμετωπίσει τη διαφθορά, είναι το «Κανένα», με ποσοστό 59%:
- Το κόμμα που «ανταποκρίνεται περισσότερο στις προσδοκίες/ελπίδες» των ερωτώμενων, είναι επίσης το «Κανένα», με 58,1%:
- Κι ακόμα, το κόμμα με «τις καλύτερες προτάσεις για τον τόπο», είναι το «Κανένα» με 54,3%:
Αποχή δηλώνει το 36,9%. Σ' αυτό το κλίμα, ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζει εκλογική επιρροή 29,5% έναντι 28% της ΝΔ. Η δε Χρυσή Αυγή (κι έχει σημασία αυτό), εμφανίζει σταθερά διψήφια ποσοστά, στη συγκεκριμένη δημοσκόπηση, φτάνει στο 13%.
Με δυο λόγια, έχουμε πλήρη απόρριψη του πολιτικού συστήματος. Επειδή η έννοια «πολιτικό σύστημα» στην Ελλάδα έχει «κακοποιηθεί» πολλαπλά, παραθέτω και πάλι έναν ορισμό για το πώς το εννοώ:
Πολιτικό σύστημα στην αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, είναι το (υπο)σύστημα εκείνο που αναλαμβάνει το συντονισμό μεταξύ των διαφοροποιημένων (υπο)συστημάτων που έχουν αναδυθεί.
Τα συστήματα αυτά, είναι ενδεικτικά, το εκπαιδευτικό σύστημα, το αμυντικό, το οικονομικό, το σύστημα υγείας, το νομικό σύστημα κλπ.
Το πολιτικό σύστημα, λειτουργεί με διαδικασίες «διάχυσης ρίσκου». Δηλαδή, μέσω ανοικτών καθολικών εκλογών ή και δημοψηφισμάτων, 1) διασφαλίζει τη νομιμοποίησή του και 2) κατανέμει το ρίσκο λήψης αποφάσεων σε όλη την κοινωνία των πολιτών. Έτσι, το πολιτικό σύστημα, μπορεί να διατυπώνει τον ισχυρισμό ότι απλώς υλοποιεί αυτά που η κοινωνία αποφάσισε. (Χαρακτηριστικός εδώ, είναι ο μαγικός όρος «εκλογικό σώμα», που παρουσιάζει εκατομμύρια διαφορετικών προσώπων με διαφορετικές προσδοκίες και κριτήρια, σαν κάτι ενιαίο).
Όπως όμως κι αν έχει το πράγμα, το πολιτικό σύστημα υποτίθεται ότι εκπροσωπεί τη «λαϊκή βούληση». Βέβαια, αν το καλοεξετάσουμε, βλέπουμε γρήγορα ότι ο ρόλος αυτός είναι μάλλον συμβολικός, παρά ουσιαστικός. Αλλά μικρή σημασία έχει αυτό: οι συμβολισμοί, έχουν τεράστια ισχύ, όπως οποιοσδήποτε σύγχρονος ερευνητής αντιλαμβάνεται.
Πού βρισκόμαστε λοιπόν, μ' αυτά τα αποτελέσματα της προαναφερόμενης δημοσκόπησης; Καμιά λύση δεν θεωρείται ότι μπορεί να υπάρξει μέσω του πολιτικού συστήματος. Και εδώ, θα πρέπει να προσθέσουμε και τη Χρυσή Αυγή που ρητά αρνείται τη λειτουργία του συστήματος αυτού, οπότε η προτίμηση προς αυτήν συνιστά άρνησή του.
Λογικά, θα 'πρεπε η ψαλίδα μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ να είναι εντυπωσιακή ήδη (υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ, προφανώς). Αλλά αυτό δεν επιβεβαιώνεται. Είναι πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ απλώς; Ή αντιμετωπίζουμε το τέλος της κοινωνικής νομιμοποίησης της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας; Γιατί, η δημοκρατία δεν μπορεί να επιβληθεί βίαια (όπως π.χ. επιχειρήθηκε στην περίπτωση της Βαϊμάρης).
Αν είναι πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, τότε ή ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αλλάξει, ή κάποια άλλη δύναμη να αναδυθεί που θα μπορεί να πείσει την κοινωνία ότι η Δημοκρατία χρειάζεται να συνεχίσει να υπάρχει.
Αν όμως δεν είναι πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, θα ζήσουμε - δυστυχώς - πολύ ενδιαφέροντα φαινόμενα στο κοντινό μέλλον.
Προσωπικά - και μέχρι στιγμής - νομίζω (και ελπίζω) ότι είναι το πρώτο, δηλαδή πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλιώς, πρέπει να σκεφτούμε νέους τρόπους διακυβέρνησης.
Κι αυτό, μπορεί να χύσει αίμα. Πολύ.
Σχόλια
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ αποτύχει,δεν θα υπάρχει άλλο ''ανάχωμα'' για την επικράτηση του καθαρόαιμου φασισμού,που ήδη γιγαντώνεται.
Ο ''κανένας''αυτή την στιγμή αποτελεί βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια της Δημοκρατίας.
Πολύ πιό εύκολα ο ''κανένας'', σαν ανικανοποίητο ποσοστό να εκφραστεί μέσω κομμάτων,στρέφεται σε φασιστικές και ολοκληρωτικές λύσεις.
Και αυτό γιατί απλά βλέπει ότι τελείωσαν οι πελατειακές σχέσεις που είχε με τα λεγόμενα κόμματα εξουσίας.
Δεν ξέρω αν συμφωνείς, αλλά νομίζω πως το ίδιο φαινόμενο, δηλαδή η πλήρης απόρριψη του πολιτικού συστήματος, παρατηρείται και στην Ιταλία. Δηλαδή, η άνοδος του Γκρίλο είναι συγγενής με την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, ο Γκρίλο ή οποιοσδήποτε άλλος θέλει να καρπωθεί αυτή τη διάχυτη αντιπολιτικότητα, πρέπει να παραμείνει σε κάποιο βαθμό εκτός του πολιτικού συστήματος. Πρέπει να πείσει ότι διατηρεί ένα βαθμό εξωτερικότητας σε σχέση με το υπάρχον πολιτικό σύστημα.
Νομίζω ότι η αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να αυξήσει τα ποσοστά του (σε αντίθεση με τη Χρυσή Αυγή) οφείλεται ακριβώς στην αδυναμία του να πείσει ότι παραμένει σε κάποιο βαθμό "εκτός".