Ριζοσπαστισμός χωρίς όραμα

Από μια σκοπιά, αυτά που ζούμε είναι τρομερά ενδιαφέροντα.

Μέσα σε περίπου 24 μήνες, όλη η διάρθρωση του ελληνικού πολιτικού συστήματος καταρρέει παταγωδώς. Δημιουργείται έτσι ένα κενό στο σύστημα διακυβέρνησης που δε φαίνεται εύκολο να μπορεί να καλυφθεί. Βέβαια, η ταχύτητα της αποδόμησης υποδεικνύει ότι οι συνθήκες για την κατάρρευση είχαν δημιουργηθεί ήδη∙ μπορούμε πιθανόν να αναζητήσουμε την αρχή τους στις πρώτες εκλογές του 1974, όταν μπήκε το δίλημμα "Καραμανλής ή τανκς", παραβιάζοντας έτσι τη βασική αρχή της Δημοκρατίας: το δικαίωμα επιλογής.

Η μεν κοινωνία, που επιδεικτικά - και συχνά βίαια - απαξιώνει το δεδομένο πολιτικό σύστημα δεν φαίνεται να αντιπροτείνει κάποιες άλλες δομές διακυβέρνησης. Η "αμεσοδημοκρατία" παραμένει μια αόριστη προοπτική∙ παρ΄ ότι οι τεχνικές δυνατότητες υπάρχουν, δεν φαίνεται να προωθείται ως αίτημα και οι αναφορές στην "ηλεκτρονική διακυβέρνηση" εξαντλούνται στα όρια της "πάταξης της γραφειοκρατίας". 

Παράλληλα όμως, αναπτύσσεται ένας έντονος ριζοσπαστισμός. Μπορεί κανείς να το δει όχι μόνο στην εξάλειψη διάφορων αναστολών που εκδηλώνονται σαν επιθέσεις κατά πολιτικών προσώπων, αλλά και σε κάτι βαθύτερο∙  μια σειρά από έννοιες που δεν αποτελούσαν μέχρι τώρα θέματα συζήτησης ή διαφωνίας, αναδύονται τώρα σαν ζητήματα προς επίλυση: δημοκρατία, δικαίωμα στην εργασία, υγεία, εκπαίδευση, τι σημαίνει λαϊκή κυριαρχία ή εθνική ανεξαρτησία, τι μορφής εγγυήσεις παρέχει η ΕΕ για τη Δημοκρατία κι άλλα. Έτσι, πράγματα θεωρούμενα ως αυτονόητα - και κατά συνέπεια μη συζητήσιμα - έρχονται τώρα στο προσκήνιο απέναντι σε ένα πολιτικό σύστημα καθόλου προετοιμασμένο να τα συζητήσει και σε μια κοινωνία που θέλει να τα συζητήσει αλλά δεν μπορεί ακόμα να βρει τις λέξεις. Αυτό, λέγεται ριζοσπαστισμός.

Ως γνωστόν (ελπίζω) οι έννοιες ριζοσπαστισμός και προοδευτικότητα, δεν ταυτίζονται απαραιτήτως. Τα φασιστικά κινήματα είναι το κατ' εξοχήν παράδειγμα τυφλού ριζοσπαστισμού∙ τυφλού με την έννοια ότι δεν προτείνουν μια εξέλιξη. Ορίζοντας σαν εξέλιξη τη μετάβαση από απλούστερες μορφές οργάνωσης σε πιο σύνθετες, εννοώ ότι τα φασιστικά κινήματα δεν προτείνουν μια επόμενη μορφή οργάνωσης που θα ενσωματώνει όλη την υπάρχουσα περιπλοκότητα (κι άρα την εμπειρία). Αντίθετα προτείνουν την καταστροφή της ποικιλότητας, με μια ψευδο-δαρβινιστική ρητορική περί "επιβίωσης του ισχυροτέρου" (αυτό, ο Δαρβίνος δεν το είπε ποτέ).

Από την άλλη, ο ριζοσπαστισμός αυτός συναντά μια Αριστερά, που παρουσιάζει σαφώς τις παθογένειες του ευρύτερου πολιτικού συστήματος. 

- Πολύ καθαρά, το ΚΚΕ, αρνείται ρητά να αναλάβει οποιαδήποτε κυβερνητική ευθύνη, εκτός κι αν υπάρχει η προοπτική αντικατάστασης του καπιταλισμού. 

- Ο ΣΥΡΙΖΑ, πότε αρνείται το μνημόνιο και το καταριέται, και πότε (μέσω Παπαδημούλη συνήθως) προτείνει την επαναδιαπράγματευσή του. 

- Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ, προτείνει 4 άξονες για την ενότητα της Αριστεράς, αλλά ούτε το ΚΚΕ ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να ενδιαφέρονται. 

- Ο δε Κουβέλης, βγάζει σπυράκια εμφανώς και μόνο στη ιδέα του ριζοσπαστισμού.

Το συμπέρασμα είναι ότι, μπροστά σ' αυτή την ανάγκη να βρεθούν καινούργιες λέξεις, λέξεις που θα περιγράφουν ένα κόσμο ποιοτικά διαφορετικό (αυτός είναι πάντα ο στόχος του ριζοσπαστισμού), η Ελληνική Αριστερά συνεχίζει να καταφεύγει στα παλιά της λεξικά.

Παρόλ' αυτά, τα ποσοστά της Αριστεράς αυξάνονται. Αλλά ταυτόχρονα, ανεβαίνουν και εκείνα της ακροδεξιάς με πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις εκείνες της Χρυσής Αυγής αλλά και των Ανεξάρτητων Ελλήνων (δείτε το πρόγραμμά τους -  μνημείο εκσυγχρονισμένου εθνικοσοσιαλισμού). Κλασικά φαινόμενα ριζοσπαστικοποίησης.

Άρα έχουμε:

• Ριζοσπαστισμό 
• Ανικανότητα της Αριστεράς να τον απορροφήσει
• Ανικανότητα του πολιτικού συστήματος να τον αμβλύνει
•  Άνοδο της ακροδεξιάς

Όλα αυτά φτιάχνουν ένα εκρηκτικό μίγμα. Αν η Αριστερά κληθεί να κυβερνήσει και επιδείξει έμπρακτη ανικανότητα να προσφέρει ένα πειστικό κοινωνικό όραμα, η επόμενη κυβέρνηση θα είναι κυβέρνηση της ακροδεξιάς με άγριες εθνικιστικές εκδηλώσεις.

Ευτυχώς, έχω διαβατήριο.